Jeansy męskie i damskie – ciekawostki o jeansach, o których nie miałeś pojęcia

Wiesz do czego służy kieszonka w jeansach i skąd pochodzą spodnie jeansowe? Nie dziwisz się, widząc metalowe nity na dżinsach? Wydaje ci się, że jeansy nie mają przed tobą tajemnic? A jednak wciąż mogą kryć kilka ciekawostek, o których nie masz pojęcia. Zebraliśmy tu część z tych najbardziej interesujących i zadziwiających faktów o spodniach z dżinsu. Oto ich krótkie zestawienie.

Ciekawostki o jeansach

Zanim przeczytasz zebrane przez nas ciekawostki o dżinsach, polecamy nasz wcześniejszy tekst, w którym opisujemy wspomniane we wstępie sekrety jeansów. Niektóre fakty w obu artykułach mogą się powtarzać, ale dzięki temu łatwiej ci będzie je zapamiętać. Część kwestii tu wspomnianych opisujemy tam dokładniej. O innych piszemy tylko w tym materiale.

Pochodzenie jeansów

1. Uznaje się, że współczesne spodnie jeansowe stworzyli Jacob Davis i Levi Strauss, założyciele fabryki jeansów i twórcy marki Levi’s. Za symboliczny moment powstania dżinsów można uznać dzień uzyskania patentu na usprawnienie mocowania kieszeni 20 maja w 1873 roku.
   
   
2. Jeansy przez długi czas były ubraniem robotniczym. Arystokracja i bardziej zamożni stronili od nich. Ponoć Levi Strauss, choć posiadał ich fabrykę i produkował jeansy przez ponad ćwierć wieku, to nigdy ich na siebie nie założył. Z czasem jeansy stały się jednak modnym i powszechnie akceptowanym ubraniem codziennym.
   
   
3. Zanim materiał dżinsowy zaczął być wykorzystywany do produkcji spodni w USA, wytwarzano z niego odzież innego rodzaju w Europie. Korzystali z niej robotnicy portowi i marynarze w Genui, m.in. z floty wojennej Republiki Genui. Były to między innymi okrycia wierzchnie i ubrania robocze. Denim stosowano także na płótna namiotowe. Tradycyjna suknia genueńskich kobiet była wytwarzana z dżinsu. Na przełomie XVIII i XIX wieku w Genui część francuskiej armii, którą dowodził André Masséna, została wyposażona w uniformy z genueńskiego jeansu.
   
   
4. W Indiach w siedemnastym wieku biedniejsza część społeczeństwa nosiła szorstką odzież z materiału przypominającego dżins. Była ona eksportowana do Wielkiej Brytanii i nosiła nazwę dungaree. W języku angielskim nazwa jest używana do dziś i rozumie się przez nią jeansowe ogrodniczki. Nie jest do końca jasne, czy tradycyjne dungaree można uznać za prekursora denimu.
   
   
5. Jeans wywodzi swą nazwę od włoskiej Genui i frazy bleu de Genes. Tak nazywano tę niebieską tkaninę z Genui. Odczytanie francuskiego Genes z angielskim akcentem wymawiano jak dżins, co po pewnym czasie powszechnie się przyjęło na określenie materiału. Z kolei denim ma pochodzić od de Nîmes. W tym wypadku chodzi o francuskie miasto Nîmes, a wspomniana fraza z czasem zlała się w jedno słowo: denim. Warto podkreślić, że dżins i denim to dziś synonimy, a francuski denim i włoski dżins różniły się jakością i splotem.

Produkcja dżinsów

1. Pierwotnie tkanina jeansowa produkowana była z jedwabiu i wełny. Dżins z bawełny zaczęto produkować dopiero po rozpropagowaniu materiału w USA. Do produkcji jednych spodni jeansowych potrzeba jednego kilograma bawełny.
   
   
2. Przez stulecia do produkcji dżinsowego materiału w Europie wykorzystywano indygo sprowadzane z Indii. Barwnik wytwarzano z liści indygowca barwierskiego. Zmieniło się to dopiero w drugiej połowie XIX wieku, wraz z wynalezieniem w Niemczech chemicznej syntezy błękitu indygowego. Samo indygo to jeden z najstarszych znanych barwników. Wykorzystywano je już 4 tys. lat przed naszą erą. Ponoć indygo w przypadku amerykańskich spodni zostało wybrane na barwnik ze względów praktycznych, gdyż dobrze maskowało pył i brud na ubraniu.
   
   
3. W XIX wieku kupowano spodnie Levi’s nawet o 3 cale dłuższe niż wynikało to z potrzeb rozmiarowych. Wszystko przez to, że materiał dżinsowy kurczył się w praniu. Zanim to się jednak stało, kupujący podwijali nogawki, czasem wykorzystując je do trzymania w nich np. tytoniu. Levi’s wprowadził spodnie poddane dekatyzacji (proces obkurczania i stabilizacji włókien) dopiero w 1962 r. W tym czasie tego rodzaju spodnie oferowały już konkurencyjne marki Lee i Wrangler.
   
   
4. Jeansy są przeciętnie wykonywane z 15 fragmentów materiału i mają zazwyczaj 5 kieszeni. Najpierw te fragmenty są zszywane, a dopiero potem wszywane są inne elementy, takie jak nity, guziki i zamki błyskawiczne.
   
   
5. W PRL polskie jeansy powstawały już w latach 50. W Koszalinie założono fabrykę produkującą tego rodzaju ubranie. Później dołączyła do niej fabryka w Szczecinie i inne zakłady.
   
   
6. Jeansy męskie od zawsze miały suwak z przodu, ale jeansy damskie przez pewien czas miały umieszczony suwak z boku.
   
   
7. Szlufki, czyli te elementy dżinsów, które utrzymują pas w miejscu, pojawiły się w Levi’sach w 1922 r.

Cechy charakterystyczne dżinsów

1. Kieszonka w jeansach została wymyślona przez Leviego Straussa, który uznał, że będzie to doskonałe rozwiązanie dla kowbojów i farmerów noszących zegarki na łańcuszku. Stąd jej angielska nazwa watch pocket. Wcześniej musieli oni chować je na przykład w kieszeni w kamizelce, ale w tym miejscu łatwiej je było zniszczyć. Strauss uznał, że w kieszonce przy pasku zegarek będzie bezpieczniejszy i tak rzeczywiście było, biorąc pod uwagę, że pomysł się przyjął. Dziś w dżinsach kieszonka nadal występuje, choć utraciła swą pierwotną rolę.
   
   
2. Metalowe nity były pomysłem Jacoba Davisa. Miało to na celu wzmocnienie szwów, zwłaszcza w obrębie kieszonek, które zbyt szybko się odpruwały. Davisa nie było stać na opłacenie patentu, ale znalazł inwestora w osobie Leviego Straussa. Rozwiązanie się przyjęło, a założona przez obu mężczyzn firma stała się jednym z największych producentów jeansów. Mimo że techniki produkcji spodni jeansowych rozwinęły się, a nity przestały być potrzebne, to i tak wciąż są na nich mocowane. Dziś pełnią jednak rolę raczej ozdobną.
   
   
3. W spodniach Levi’s wykorzystywane jest podwójne, pomarańczowe obszycie. Pojawiło się ono dlatego, że Jacob Davis chciał wyróżnić spodnie jeansowe marki spośród produktów konkurencji.
   
   
4. W dżinsach wielu marek można znaleźć na zamku błyskawicznym napis YKK. Skrót ten wskazuje na nazwę producenta zamka, Yoshida Kōgyō Kabushiki-gaisha. To japoński producent, który zdominował ten biznes. Nawet 90% zamków na rynku ma pochodzić z tej firmy. Trudno się temu dziwić, biorąc pod uwagę, że YKK ma ponad 200 fabryk w ponad 70 krajach na całym świecie, a w samej tylko fabryce w stanie Georgia w USA dzienna produkcja to 7 milionów zamków. Jeśli na suwaku jest inny napis, oznacza to, że musiał on zostać wyprodukowany przez inną firmę, taką jak na przykład SBS.

Dżinsowa moda

1. Można wyróżnić kilka fal wzrostu popularności dżinsów w USA i na świecie od momentu ich powstania. Pierwsza z nich to okres wprowadzenia produkty na rynek i początki firmy Levi’s. Kolejny boom na jeansy przyszedł w latach 20 i 30 XX wieku, kiedy spodnie tego rodzaju upowszechniły się nie tylko na zachodzie USA, ale i trafiły na wschodnim wybrzeżu, wraz z migrującymi robotnikami. Kolejna fala to druga wojna światowa, w czasie której spodnie jeansowe zostały rozpropagowane na całym świecie, co było efektem użytkowania tego rodzaju ubrania przez amerykańskich żołnierzy po służbie (mundury były wykonane z innych materiałów). Kolejny etap popularyzacji jeansów to okres lat pięćdziesiątych, kiedy jeansy stały się modnym wyborem dla osób młodych m.in. dzięki filmom takim jak "Buntownik bez powodu" oraz "Dziki", a przede wszystkim dzięki aktorom noszącym w nich jeansy – Jamesowi Deanowi i Marlonowi Brando. Również aktorki, takie jak Marilyn Monroe, Brigitte Bardot czy Audrey Hepburn, miały swój udział w upowszechnianiu jeansów w ich damskiej wersji. Swoje trzy grosze dorzucił Elvis Presley. Późniejsze fale związane są z subkulturami młodzieżowymi, zwłaszcza tymi związanymi z muzyką – hippisami, rockersami, etc. W latach osiemdziesiątych nosili je już wszyscy, a spodnie jeansowe – męskie i damskie - stały się ikoną popkultury. Dziś to codzienność.
   
   
2. W krajach demoludu można było dostrzec wiele paradoksów związanych z dżinsami. Dżinsy były uznawane za symbol zachodniej kultury, a jednocześnie były pożądane przez społeczeństwo, zwłaszcza przez młodzież, czego przykładem może być ZSRR w latach 50 i 60, kiedy to dżinsowe spodnie były przedmiotem przemytu. W Polsce w latach 60, 70 i 80 jeansy były towarem luksusowym, trudno dostępnym i drogim, choć zaczęły przecież jako spodnie klasy robotniczej, tak hołubionej w socjalizmie.
   
   
3. Spodnie jeansowe wzbudzały wiele kontrowersji, jako że przez wielu uznawane były za niestosowne lub nieeleganckie. Bing Crosby miał w 1951 r. problemy w kanadyjskim hotelu z zakwaterowaniem przez to, że nosił jeansy. W latach pięćdziesiątych w USA spodnie jeansowe były zresztą zakazane w szkołach i kinach, jako że uznawano je za symbol rebelii. W Północnej Korei jako symbol imperializmu amerykańskiego jeansy są zakazane do dziś.
   
   
4. Jedne z najstarszych zachowanych jeansów to te znalezione w kopalni na Pustyni Mojave. Pochodziły co najmniej z roku 1890. Inna zachowana para podobno została wyprodukowana w roku 1879.
   
   
5. Jedne z najdroższych spodni jeansowych na świecie wyprodukowała marka Secret Circus. Kosztują milion trzysta tys. dolarów, a do ich stworzenia potrzeba było co najmniej 15 dużych diamentów.
   
   
6. Kobiece jeansy pojawiły się dzięki Levi’s w 1934 roku. Wkrótce konkurencja w postaci Lee i Oshkosh wprowadziła własne jeansy dla kobiet.